W naszej pracy bardzo często spotykamy się z problemem odleżyn. Niestety, doświadczenie pokazuje, że jest to częsty i poważny problem z jakim muszą borykać się pacjenci oraz ich opiekunowie. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest przede wszystkim brak właściwej informacji przekazanej przez personel medyczny. Zbyt często to właśnie podczas pobytu w placówce medycznej chorzy narażeni są na powstanie odleżyn wskutek braku odpowiedniej profilaktyki.
Choć nasz krótki artykuł ma na celu pomóc Państwu w wyborze odpowiedniego materaca antyodleżynowego, to na początek musimy wyjaśnić, czym tak naprawdę jest odleżyna. Termin medyczny określa je jako „miejscowe uszkodzenie skóry i/lub głębszej tkanki, które zwykle pojawia się na wypukłości kostnej w wyniku ucisku , jak również nadmiernego naprężenia skóry.”
W przypadku odleżyn posługujemy się międzynarodowym systemem klasyfikacji opracowanym przez dwie najważniejsze instytucje:
– EPUAP European Pressure Ulcer Advisory – Europejski Panel Doradczy ds. Odleżyn
– NPUAP American National Pressure Ulcer Advisory Panel
zgodnie z zaproponowaną klasyfikacją odleżyny mierzymy w 4-stopniowej skali:
I stopień – nieblednący rumień. Na skórze, przeważnie nad wypukłością kostną, pojawia się zaczerwienienie, które nie blednie i może sprawiać ból pacjentowi. Skóra może być także cieplejsza/chłodniejsza albo twardsza/bardziej miękka od sąsiadującej tkanki.
II stopień – zmniejszona grubość. Dochodzi do częściowej utraty grubości skóry właściwej. Zaczerwienienie zmienia się w otwarte, płytkie owrzodzenie z różowoczerwonym dnem lub w pęcherze z płynem surowiczym lub surowiczo-krwistym. W tym stadium rozwoju tkanka martwicza wilgotna jeszcze nie występuje, niestety bardzo często rany te są mylone z urazami, otarciami, podrażnieniami.
III stopień – pełna utrata grubości skóry. Widoczna jest utrata grubości skóry właściwej, co prowadzi do odsłonięcia podskórnej tkanki tłuszczowej, lecz kość, ścięgno lub mięsień nie są odsłonięte. Głębokość rany zależy od jej umiejscowienia (im grubsza tkanka tłuszczowa, tym głębsza rana). Na tym etapie może już wystąpić tkanka martwicza wilgotna oraz podminowanie i tunelowanie rany.
IV stopień – pełna utrata grubości tkanki. To najbardziej zaawansowane stadium, rana jest tak zaawansowana, że odsłania kości, mięśnie lub ścięgna, które są także wyczuwalne w trakcie dotyku. Może wystąpić oddzielająca się tkanka martwicza lub strup. Często dochodzi do podminowania i tunelowania rany. Głębokość odleżyny stopnia IV zależy od jej lokalizacji. Grzbiet nosa, ucho, potylica i kostka nogi nie mają (tłuszczowej) tkanki podskórnej, więc występujące tam odleżyny mogą być płytkie. Odleżyny stopnia IV mogą sięgać w głąb mięśnia i/lub struktur podtrzymujących (np. powięzi, ścięgna lub (np. powięzi, ścięgna lub torebki stawu), uprawdopodabniając wystąpienie zapalenie szpiku lub kości.
W jaki zatem sposób sprawdzić, który z wielu dostępnych na rynku materacy jest naprawdę wysokiej jakości i pomoże w codziennej walce z odleżynami? Otóż zdecydowana większość producentów zarówno materacy piankowych jak i pneumatycznych, zmiennociśnieniowych podaje (przeważnie już na samym opakowaniu, a praktycznie wszyscy w specyfikacji) do jakiej najwyższej skali systemu klasyfikacji EPUAP / NPUAP zalecane jest stosowanie danego materaca. W skrócie: im wyższa wartość (w 4-stopniowej skali) tym bardziej profesjonalny materac.
Oczywiście zdarza się, iż producenci nie podają tej informacji, jednak z naszego doświadczenia wynika, że nie robią tego ponieważ ich produkt ma bardzo małe zastosowanie w profilaktyce odleżyn, a czasami – co zdarza się niestety również często, materac nie jest często nawet wyrobem medycznym (materace pneumatyczne produkowane w Azji dla celów turystycznych – do stosowania na hotelowych łóżkach, oferowane są w naszym kraju jako materace antyodleżynowe, choć nigdy nie były ku temu przeznaczone).
Temat ryzyka powstawania odleżyn, profilaktyki oraz dostępnych na rynku rozwiązań postaramy się przybliżyć Państwu w kolejnych wpisach. Zapraszamy również do zapoznania się z naszą ofertą poduszek oraz materacy.